(За Светата тајна на входот)
Ова есхатолошко значење на входот како приближување кон престолот и како влез во Царството најдобро е изразено во молитвата и во пеењето на Трисветата песна, co што завршува входот.
Откако ќе влезе во олтарот и ќе застане пред престолот, претстојателот ja кажува „молитвата на Трисветата песна” барајќи Бог
„…Кој не’ удостои нас, смирените и недостојните, во овој час да застанеме пред славата на Неговиот свет жртвеник и да My ги принесеме поклонувањето и славословието што My приличат, да ја прими од нас Трисветата песна и да не’ посети и да ни го прости секој грев и да ги освети нашите души и тела…”
Молитвата почнува co обраќањето Боже Свети, co исповедање на светоста Божја и co молба за наше осветување, односно за учество во Неговата светост. Но што значи тоа име Божјо, Свети, што, според зборовите на светиот пророк Исаија, ја опфаќа вечната содржина на ангелското славословие, во кое ние „во овој час” се подготвуваме да земеме учество?
Никакво дискурзивно мислење, никаква логика не е способна да го објасни ова име, а сепак, токму тоа сеќавање на светоста Божја, тоа чувство за светото се основата и изворот на религијата.
И тука, доаѓајќи до овој момент, можеби најсилно од кога и да е разбираме дека богослужбите, иако не ни објаснуваат што е светоста Божја, ни ja откриваат неа и дека во ова пројавување се состои отпочетната суштина на култот, на оние обреди што се основни и стари колку и човекот, благословите, кревањето на рацете и поклонувањата и чија смисла речиси не може да се разликува од гестовите што настанале од нив.
Зашто култот и се родил од потребата, од човековата жед за учество во светото, што гo сетил и пред да има способност да „размислува” за него.
„Како само богослужењето”, пишува Луј Буе, „да ja знае смислата на овој поим недостижен за разумот. Bo секој случај, само тоа е способно да ја пренесе и да поучи за него…
Тој религиозен трепет, таа внатрешна вртоглавица пред Чистиот, Недостапниот, пред совршено Поинаквиот и истовремено тоа чувство на едно невидливо присуство, привлечноста на една љубов толку бесконечна, a сепак толку лична што, вкусувајќи ја, знаеме само дека надминува се’ што се’ уште го нарекуваме љубов; само богослужењето може да го пренесе единствениот и непренослив опит на сево ова.
…Во богослужењето овој опит некако истекува од секој елемент, од зборовите, од гестовите, од светилките, од мирисот што го исполнува храмот, како во видението на Исаија, од она што доаѓа по сето тоа, што не е ништо од сето тоа, но кое се пренесува преку сето тоа, слично како што прекрасниот израз на едно лице ни дозволува за миг да ја откриеме сета душа, иако не знаеме како”.
Така влеговме и сега стоиме пред Светиот. Осветени сме co Неговото присуство, осветлени сме co Неговата светлина. Тоа трепетливо и слатко чувство на Божјото присуство, на радоста и на мирот на кои им нема рамни на земјата, се’ заедно е изразено во тројното бавно пеење на Трисветата песна:
„Свети Боже, Свети Крепки, Свети Бесмртни”, небесната песна што се пее на земјата и сведочи за извршеното помирување на земјата и небото, за тоа дека Бог им се откри на луѓето и дека ни е дадено „да учествуваме во Неговата светост” (Евр. 12,10).
Co ова пеење претстојателот се возвишува уште повисоко, до самата длабочина на храмот, до горниот престол, до Светињата на светите.
И во тој ритам на возвишувањето, од „овој свет” до вратата на храмот, од вратата на храмот до престолот, од престолот на „горното место”, тој сведочи за извршеното соединување, за височините во кои не’ вознесе Синот Божји.
И по возвишувањето на ова „горно место”, оттаму, но свртувајќи се co лицето кон собранието како еден од собраните, но и како образ Господов, облечен во Неговата сила и власт, претстојателот ни праќа мир за слушање на Словото Божјо.
По тајната на влезот, следува тајната на Словото.
Пренесено од книгата “Евхаристија” од Александар Шмеман (Глава трета Светата тајна на входот)
Подготви : М. Д.
