Прва работа што и’ се случува на личноста која починала, според овие изјави, е тоа дека таа го напушта своето тело и продолжува да постои сосема одвоена од него, при тоа не губејќи свест. Често е способна да разгледува се’ што ја опкружува, вклучувајќи го и нејзиното мртво тело, како и обидите за реанимација кои на него се извршуваат.
Престојува во состојба на пријатна топлина и леснотија, не чувствувајќи никаква болка, како да „лебди”. Потполно е лишена од можноста да контактира co својата околина co говор или допир, поради што често се јавува чувството на голема осаменост. Мислениот процес, обично, станува многу позабрзан отколку кога бил во телото. Еве неколку кратки извадоци од овие описи:
„Иако денот беше ладен, додека бев во тој мрак, единствено што чувствував беше топлината и најголемата пријатност што негогаш сум ја искусил… Се сеќавам дека мислев: ,Мора да сум мртов’”.
„Почнав да доживувам најпрекрасни чувства. Единствено чувствував мир, пријатност, леснотија, само спокојство”.
„Видов како ме оживуваат. Беше навистина чудно. He бев многу високо, но како да стоев малку над нив. Се обидов да разговарам co нив, но никој не ме слушна, ниту некој можеше да ме слушне”.
„Луѓето од сите страни доаѓаа на местото на судирот… Кога сосема ми се приближуваа, јас се обидував да се тргнам, да им се помрднам од патот, но тие едноставно поминуваа низ мене”.
„He бев во состојба да допрам што било, ниту да општам co луѓето околу себе. Беше тоа ужасно чувство на самотија, чувство на целосна изолација. Увидов дека сум потполно сам”.
Треба да се спомне дека постои зачудувачки „објективен доказ” дека човекот навистина во тој момент се наоѓа вон телото. Некои луѓе биле во состојба да ги повторат разговорите или да ги опишат случките кои се одигрувале во соседните соби или во уште пооддалечените места за време додека биле „мртви”.
Меѓу останатите примери од овој вид, д-р Киблер – Рос спомнува еден исклучителен случај на слепа жена која „видела” и детално опишала се’ што се случувало во одајата во која починала, макаршто кога се вратила во живот, била повторно слепа.
Ова е потресен доказ дека способноста на видот не ја даваат очите (како што мозокот не е тој којшто мисли, бидејќи после смртта, умната способност се изострува), туку дека тоа е душата, која додека телото е живо ги извршува овие функции со помош на телесните органи, а кога тоа ќе умре – душата тоа го прави co својствената за себе способност (д-р Елизабет Киблер – Рос, „Нема смрт”).
Православниот христијанин овде не треба ништо да го чуди, бидејќи искуството кое овде е опишано е исто како она коешто на христијаните им е познато како раздвојување на душата од телото во моментот на смртта.
За нашето време на безверие карактеристично е тоа дека луѓето многу ретко прибегнуваат кон христијанските поими и тешко сфаќаат дека она коешто се одвоило од телото и го доживува сето тоа, е всушност, нивната душа, и обично се збунети од состојбата во којашто се нашле.
Всушност, таков човек – крстен во православието, но во духот од крајот на XIX век, рамнодушен спрема вистините на сопствената вера и кој дури не ни верувал во задгробниот живот – напишал повест за искуствата на животот после смртта, co наслов „За многумина неверојатен, но вистински случај” (К. Икскул, „Троицко цвеќе”, 1910).
Она што тој го доживеал пред толку години денес за нас е од голема важност, а во контекст на современите посмртни искуства дури и дело на промисла, бидејќи претставува единствен опис на искуство на душата после смртта која достигнува многу подалеку од кратките фрагментарни доживувања какви што можат да се најдат во современите книги.
Го искусил чувствителен човек, кој поаѓајќи од вообичаената модерна незаинтересираност за верата, дошол до прифаќање на православната христијанска вистина, и тоа во толку голема мера што својот живот го завршил како монах.
Оваа не голема книгичка денес може да ни послужи како „пробен камен”, co кој можат да се расудуваат современите искуства. Неа ја одобри, како текст кој не содржи ништо спротивно на православното учење за задгробниот живот, еден од водечките православни писатели – мисионери од почетокот на векот архиепископот Никон Вологодски.
По описот на последната агонија на својата физичка смрт, чувството на ужасна тежина којa го притискала кон земјата, авторот на овој опис неочекувано сфаќа дека му олеснало:
„Ги отворив очите и во мојата совест, до најситен детал, co совршена леснотија, се врежа она што во тој момент го гледав:
Видов дека стојам насреде собата. Од мојата десна страна, полукружно, се собра сиот медицински персонал. Me зачуди таа група. На местото каде што стоеја имаше кревет. Што беше тоа што го привлекуваше вниманието на овие луѓе, зошто така внимателно гледаа кога jac повеќе таму не бев, туку стоев насреде одајата?
Се приближив и го погледнав она што и тие го гледаа. Таму, на креветот, лежев јас.
He ce сеќавам дали почувствував каков било страв при погледот на својот двојник, единствено ме обзеде недоумица: како е тоа можно? Чувствував дека сум овде, a во исто време и таму бев јас.
Сакав да ја допрам левата рака co десната, но раката помина низ телото како преку празен простор… Го повикав докторот, но средината во која се наоѓав ниту го примаше, ниту го пренесуваше мојот звук и јас сфатив дека сум потполно одвоен од се’ што ме опкружува. Од таа чудна осаменост ме опфати паничен страв. Имаше нешто навистина ужасно во таа неискажлива осаменост.
Се свртив и тогаш, по првпат, ми светна мислата:
“Дали е можно дека она што ми се случи на јазикот на живите да се нарекува – смрт?” Ова го помислив затоа што телото кое лежеше на креветот по се’ личеше на мртовец…
Според нашите сфаќања, co зборот „смрт” неразделиво е поврзана претставата за некакво уништување, прекин на животот, и како можев да помислам дека сум мртов кога ниту еден единствен момент не изгубив свест и кога се чувствував жив како и порано, способен да слушнам, да гледам, да сфаќам, да се движам, да мислам, да зборувам?
Да верував во постоењето на душата и да бев религиозен, ова одвојување од се’ што ме опкружува и оваа раздвоеност на мојата личност побргу ќе ја разберев, но тоа не беше случај и јас се раководев само според она што го чувствував.
А чувството на животот во мене беше толку јасно, што таа необична појава кај мене будеше само недоумица, бидејќи не бев во состојба да ги поврзам сите чувства co вообичаените поими за смртта – дека иако сум свесен за себе и можам да чувствувам, треба да мислам дека не постојам…
Подоцна, сеќавајќи се и размислувајќи за својата тогашна состојба, забележав дека моите умни способности тогаш делуваа co некоја восхитувачка енергија и брзина…”
Bo древната христијанска литература не се опишува толку детално состојбата на душата во првите моменти после смртта, бидејќи нагласокот секогаш е ставен на оние многу посилни доживувања кои настапуваат подоцна.
Веројатно, само во овие наши времиња, кога „животот” co толкава увереност се индентификува co „животот во телото”, и е можно да се очекува толку големо внимание да им се придава на првите моменти, моменти кога сфаќањата на современиот човек се извртуваат главечки, неочекувано за нив: смртта не е крај, животот продолжува, а душата открива една сосема нова состојба!
Bo опишаното искуство, секако, нема ништо што би се спротивставило на православното учење за состојбата на душата веднаш после смртта. Некои, критикувајќи го овој случај, се сомневале дека тој човек воопшто и бил мртов, ако во рок од неколку минути го реанимирале.
Но, тоа е веќе прашање на техника, за кое покасно ќе зборуваме. Останува фактот дека во овие неколку први минути (понекогаш исто така и на само минута пред смртта), често се доживува нешто што не е можно да се објасни просто како „халуцинација”. Нашата задача е да откриеме како треба да се сфатат овие искуства.
Пренесено од книгата “Душата после смртта” од јеромонах Серафим Роуз
ИСКУСТВО ОД ПРЕСТОЈУВАЊЕТО ВОН ТЕЛОТО
