Како да останеме во просторот на своето срце?
Од суштинско значење за нашиот духовен развој, за активирање на царското и есхатолошко свештенство внатре во нас, е да останеме молитвено и аскетско собрани во просторот на своето срце – иако во почетокот нема да ни е потполно јасно значењето на овој подвиг.
Останувањето во просторот на своето духовно срце е исто што и ставање на умот во процес на исцеление; исто што и природен начин на постоење и живот;
исто што и одење по тесниот пат на послушанието;
исто што и очистување на срцето од страстите;
исто што и преобразување на енергијата на нашиот ум; исто што и пребивање во благодатта Божја; исто што и живот во Богочовекот Христос – во Црквата.
Прво да видиме – што точно значи да излеземе надвор од просторот на своето духовно срце?
Кога осудуваме некого, односно кога вината за она што се случува ја гледаме, ја препознаваме или ја лоцираме надвор од себе, надвор од сопственото јас, нели ни станува потполно јасно дека излегуваме надвор од своето срце?
Нели забележуваме дека молитвата ни престанува?
Нели забележуваме дека благодатта Божја нѐ напушта?
Нели забележуваме рој на навидум логични и нормални помисли со кои го осудуваме ближниот, а се самооправдуваме себеси?
Нели забележуваме дека чувствата кон ближниот наш ни се со многу зло поматени?
Нели забележуваме дека духовната темнина нѐ обзема?
Нели забележуваме дека воопшто не сме слични, ниту дека во таква состојба сме во можност да Го сведочиме Богочовекот Христос?
Нели – о Боже! – забележуваме дека ова истово постојано ни се случува и дека ова истово е основ на сите наши падови?
До кога вака ќе се самодемонизираме?
Како да се спасиме од оваа сеопфатна смрт?
Како вината за секое зло – прво лично, а потоа и космичко, молитвено да ја согледаме, или да ја препознаеме, или да ја лоцираме таму каде што навистина се наоѓа – во суштината на нашето јас, во нашето духовно срце?
И како молитвено да останеме во него – борејќи се и победувајќи го злото токму таму од каде што навистина дејствува?
Не постои друг начин освен преку барањето на Божјата правда, а не на нашата, човечката – како што правевме досега.
Барањето на Божјата правда е единствен и исклучив христијански подвиг, кога при трпењето на одредено зло молитвено и аскетски се присилуваме во сѐ да бидеме подобни на Христос.
Кога некој со некаква своја постапка нѐ повредува, ние не го судиме и осудуваме дали неговата постапка одговара на некаков евентуално од нас даден повод, или дали воопшто сме му дале некаков повод, туку се проверуваме себеси, и само себеси, преку Христовиот евангелски пример, како и преку досега стекнатиот духовен опит – дали во тие моменти сме слични (подобни) на Богочовекот Христос или не, односно дали нашите чувства, мисли, зборови и дела се во согласност со Божјите заповеди за љубов или не се, и се трудиме во молитвено-аскетски подвиг да ги восогласиме.
Единствено преку овој молитвен и аскетски подвиг, благодатта на Светиот Дух ни ја открива нашата оддалеченост, нашата несличност, нашата неподобност со Оној Чие Име Го носиме,
со Оној пред Кого завети за чинење добро на Крштението сме дале,
со Оној пред Кого сме се одрекле од злото,
со Оној Кого треба да Го сведочиме во овој свет и со
Оној со Кого се причестуваме на секое Свето Благодарење (Литургија); и единствено на овој начин секогаш ја согледуваме вината внатре во нас, а никогаш надвор од нас – во нашиот ближен, што е и единствениот вистински основ за нашето сопствено делотворно покајание.
Ако вака подвижнички и континуирано се проверуваме и вподобуваме самите себе на Христос – молитвено пребивајќи во просторот на сопственото духовно срце, тоа постојано ќе се чисти од своите страсти, и еден ден, во него, во местото на срцето, најприродно ќе се појави дарот на умно-срдечната молитва – посебниот печат дека сме вистински чеда на нашата Владичица Пресвета Богородица и Секогашдева Марија.
Овој дар ќе ни го разјасни и осмисли целиот наш претходен подвиг.
Навистина не знам, после толку повторувања, што од погоренапишаново не е јасно?
Пресвета Богородице, просветли ја нашата темнина…!
Митрополит Струмички Наум
Божествена Литургија во Водоча (06.09.2015)