Каква духовна моќ има кажуваната, усна молитва, која главно ја творат верниците?
Нема голема моќ молитвата која се твори само co јазикот и гласот, бидејќи во текот на молитвата Бог го побарува од човекот повеќе неговото срце, отколку зборовите на устата и Јазикот.
Бидејќи, почујте што вели:
“Синко, дај ми го мене срцето” (Изрек. 23, 26).
Бог не бара од нас само глас и молитва направена co уста, гласно или тивко, туку пред сѐ воздив и говорот на нашето срце, тоа го бара Бог.
Еве што вели:
“Нека е цврсто срцето твое” (Псал. 26, 14).
И пак: “Рикав поради воздишките на срцето мое” (Псал. 37, .
Α големиот пророк Илија, имајќи во вид дека народот Израилев се моли на Бога само co устата, а не и co срцето, велеше:
“Близу си Ти, Господи, до устите нивни, но далеку од срцата нивни” (Иса. 29, 13; Мат.15, .
Свети Григориј Нисиски вели “дека молитвата на устата и јазикот е најдалечната меѓа на молитвата” (Коментар на житието Мојсеево).
Други свети отци молитвата на устата ја нарекуваат најниско скалило на скалата на духовната молитва.
Имајќи го тоа во вид, да се молиме на Преблагиот Бог да ни помогне да се воздигнеме повисоко од усно-гласната молитва, за да Го фалиме и “да My пееме на Господа во своите срца”.
74. Како можат денешните христијани да ја извршат заповедта на свети апостол Павле, кој вели:
“Молете се постојано” (1. Сол. 5,17)?
Секој може да се моли постојано, ако секогаш оди пред Бога co својот ум и срце. Co рацете може да работи, a co умот
свој и срцето да биде во богомислие.
Уште ова го велам:
дека најважната духовна молитва е следната: да бидеме co умот и неразделни од Бога во секое време и на секое место каде и да сме.
Главно е во тоа да го имаме постојано чувствувањето, односно присуството на Бога.
“Тоа, пак, ги заменува сите уредби на молитвата и се смета како постојана молитва”, како што вели свети Теофан Затвореник (“Зборник”, том I, во ракопис).
Тоа чувствување и духовниот поглед co умот кон Бога го има блажениот пророк Давид, кога рекол:
“Секогаш гο гледав пред себе Господа, зашто Он е од мојата десна страна, за да не се поколебам” (Псал. 15,8).
Значи, треба да разбереме дека животот на верниот човек е постојана молитва, ако co умот постојано се стреми кон Бога.
Дали постои уште некој степен на молитвата, по молитвата на срцето?
Постои духовна молитва, созерцателна, екстатична (во истапување), која се нарекува и духовно видение и која се твори над границата на молитвата.
Оној што го достигнал тој степен не се моли co молитва, туку co целото битие; неговата душа ги чувствува духовните нешта.
На ваквото видение и духовна молитва само по еден од род во род се удостојува co дарот Божји (“Добротољубие”, том X, свети Исак Сирин, Слово 85).
Дали само молитвата во вистинската смисла на зборот може да се смета за молитва или тоа се и други духовни дејства на умот?
Претходно покажав дека животот на христијанинот може да биде постојана молитва co правење на добри дела.
Ако, пак, прашуваш за духовните дејства на умот, кои навлегуваат во делокругот на светата молитва и кои можат да се наречат молитва, на тоа ќе ти одговорам не co свои, туку co зборовите на свети Исак Сирин, кој вели:
“Секое духовно беседење кое во тајност се извршува во човековиот ум или срце, севкупната добра грижа на умот по Бога и секое умување за духовното, се смета за молитва.
Та тоа нека е разновидно читање или пак усна пофалба на Бога или грижа co жал во Господа или поклонување co телото или пеење псалми co изговарање на стиховите, тоа е молитва и како молитва се смета” (Исто, Слово 35).
Пренесено од книгата “Голем е Бог” од Старец Клеопа